Nagranie i zdjęcia z sesji Relacje z pozostałych sesji
I Kongres Energetyki Rozproszonej odbył się w dniach 25–26 września 2023 r. w obiektach Akademii Górniczo Hutniczej im. St. Staszica w Krakowie. Zapraszamy do lektury relacji z sesji 5 wydarzenia zatytułowanej "Energetyka rozproszona dla klimatu i środowiska".
Moderatorka kolejnej sesji (S5), Ewa Adamiec z Akademii Górniczo-Hutniczej, zaproponowała, by ER potraktować jako jedno z narzędzi do ochrony środowiska i powietrza, i zapytała uczestników debaty, czy ich zdaniem Kraków jest w stanie sprostać ograniczeniom emisji wynikającym z nowelizacji dyrektywy ds. jakości powietrza.
fot. Mateusz Wójtów
Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego zauważył, że stawką naszych starań jest nie tylko problem czystości powietrza, ale przede wszystkim kwestia naszego zdrowia, a nawet życia. W tej chwili w Polsce co roku ponad 40 tys. osób umiera na nowotwory, udar, zawał mięśnia sercowego czy astmę – w dużej mierze w konsekwencji zanieczyszczenia środowiska. Guła przypomniał, że każdy porządek prawny jest wypracowywany na zasadzie pewnego kompromisu politycznego. W związku z tym musimy mieć świadomość, że normy przyjęte w porządku europejskim i polskim mocno odbiegają od poziomu, który można uznać za bezpieczny dla zdrowia i życia ludzi. Obecnie w Krakowie powietrze czterokrotnie przekracza poziom zanieczyszczenia akceptowalny zgodnie z wytycznymi WHO. A sytuacja i tak uległa w ostatnich latach znacznemu polepszeniu dzięki uchwałom antysmogowym, dopłatom do wymiany pieców itd. Zdaniem Guły właśnie energetyka rozproszona może zapobiec regresowi w walce o czyste powietrze. Aby przeprowadzić skuteczną transformację energetyczną polskich budynków, konieczne jest stworzenie stabilnych warunków dla gospodarstw domowych do inwestowania w czyste źródła energii. Duże znaczenie będą miały w tej kwestii stabilność i przewidywalność regulacyjna.
Perspektywę śląską zaprezentował z kolei Patryk Białas z Parku Naukowo Technologicznego Euro-Centrum. W swojej wypowiedzi zaakcentował głównie kwestię sprawiedliwej transformacji, która jest skomplikowanym do przeprowadzenia procesem społeczno-gospodarczym. Odwołał się do trudnego śląskiego doświadczenia ostatnich dekad, gdy na skutek masowego zamykania kopalni dziesiątki tysięcy osób zostało bez pracy. Białas zwrócił uwagę, że właśnie dla takich regionów jak województwo śląskie Unia Europejska przygotowała instrument pod nazwą Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji, który pozwala szybciej osiągnąć neutralność klimatyczną, jednocześnie nie pozostawiając nikogo bez pomocy. Na koniec zaapelował, by korzystać z tego źródła przy finansowaniu inwestycji w zieloną energetykę, poprawę efektywności energetycznej budynków oraz dekarbonizację przemysłu.
Następne pytanie skierowane było do Tomasza Pietrusiaka, zastępcy dyrektora departamentu środowiska w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Małopolskiego, i dotyczyło tego, jaka jest rola samorządów w zmianie paradygmatu energetycznego – z systemu opartego o duże źródła wytwórcze na strukturę rozproszoną. Podkreślił on, że głównym celem wszelkich programów klimatycznych, do których aplikowało Województwo Małopolskie, jest poprawa komfortu życia mieszkańców. Efekty realizacji projektów pokazują, że istnieje bardzo duża potrzeba edukacyjna – obywatele chcą zdobywać wiedzę na temat nowych technologii, chcą nauczyć się ich używać. Problem wciąż stanowi wysoki koszt inwestycji, dlatego ważne jest uświadomienie, że zwróci się on w aspekcie zdrowotnym. Pietrusiak przyznał, że samorządy są obecnie w trudnej sytuacji, ponieważ ceny energii elektrycznej wzrosły w ostatnim czasie niemal 4-krotnie. Dlatego trzeba szukać środków dotacyjnych na inwestycje, które poprawią komfort funkcjonowania ludzi, a jednocześnie obniżą koszty eksploatacyjne. Samorządy powinny podejmować takie starania i być w tej kwestii wzorem dla mieszkańców
Łukasz Białczak, prezes Geotermii Polskiej, podkreślał jak ważna dla realizacji inwestycji geotermalnych jest współpraca z samorządami terytorialnymi. Tego typu projekty wymagają zaangażowania specjalistów z różnych dziedzin, m.in. geologów, wiertników czy ciepłowników. Jego spółka w celach edukacyjnych prezentuje i przybliża interesariuszom powstanie i obecne funkcjonowanie wzorcowej pod tym względem realizacji, jaką jest Geotermia Podhalańska. Podkreślając istotność propagowania wiedzy i edukacji z zakresu geotermii, wspomniał o obecnie realizowanym projekcie “Odkryj Geotermię” i zachęcił przedstawicieli samorządów i energetyki cieplnej do zapoznania się z jego szczegółami.
Na zakończenie sesji Anna Kornecka ze Stowarzyszenia ESG Impact Network opowiedziała o konsekwencjach wejścia w życie dyrektywy CSRD, która nakłada na podmioty gospodarcze obowiązek raportowania ich wpływu na środowisko. Wyjaśniła, że owa sprawozdawczość obejmuje aspekt działania. Podmiot jest więc zobowiązany rozeznać swój wyjściowy wpływ na środowisko (np. przeanalizować cykl życia produktu, oszacować jego ślad węglowy), a następnie podjąć konkretne kroki, by go zmniejszyć. Właśnie te działania będą podlegać raportowaniu. Dyrektywa przyczyni się do dużo większego zaangażowania firm, przemysłu, gospodarki w projekty energetyczne, a więc też do promocji energetyki rozproszonej (…). Te regulacje należy traktować jako szansę, a nie przykry obowiązek – podsumowała Kornecka.
