Podczas seminarium poświęconego Krajowemu Planowi na rzecz Energii i Klimatu postawiono fundamentalne pytanie: czy jesteśmy gotowi na jego aktualizację i wdrożenie? Spotkanie rozpoczęło się podkreśleniem wagi dokumentu, który ma kluczowe znaczenie dla przyszłości Polski w kontekście transformacji energetycznej i klimatycznej. Szczególną uwagę zwrócono na rolę samorządów jako głównych podmiotów odpowiedzialnych za realizację działań na poziomie lokalnym i regionalnym. Konieczna jest ścisła koordynacja między poziomem krajowym a regionalnym.
Do udziału zaproszono przedstawicieli Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego – pana Tomasza Pietrusiaka, odpowiedzialnego za program ochrony powietrza, oraz panią Justynę Mazurkiewicz, która opracowała pierwszy w Polsce regionalny plan działań na rzecz klimatu i energii. Przykład Małopolski został zaprezentowany jako wzór dobrych praktyk w zakresie lokalnych działań klimatycznych.
W seminarium uczestniczył również dr Janusz Zyśk z Akademii Górniczo-Hutniczej, który przedstawił naukowe podstawy scenariuszy transformacji energetycznej, w tym konkretne wyliczenia wspierające decyzje strategiczne. Podkreślono, że KPEiK powinien być traktowany jako kompas wyznaczający kierunki działań.
Przedstawiono główne cele i scenariusze transformacji: tzw. „biznes jak zwykle” oraz „scenariusz ambitny”, który jest preferowanym kierunkiem. W tym kontekście zakłada się m.in. redukcję emisji gazów cieplarnianych w całej gospodarce o 50,4% względem 1990 roku. Dla sektorów nieobjętych systemem ETS (np. transport, budownictwo) przewiduje się redukcję o 18,1%, przy wiążącym celu dla Polski wynoszącym 17,7%.
W sektorze objętym ETS zakłada się redukcję emisji o 49%. Omówiono również zagadnienie pochłaniania CO₂ przez LULUCF – Sektor LULUCF (ang. Land use, land use change and forestry) związany jest z użytkowaniem gruntów, zmianą użytkowania gruntów i leśnictwem, gdzie ze względu na zmiany klimatu i ryzyko pożarów pojawiają się istotne ograniczenia.
W zakresie OZE planuje się osiągnięcie 32,6% udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii, w tym 56,1% w elektroenergetyce, 35,4% w ciepłownictwie oraz 17,7% w transporcie. Ten ostatni sektor uznano za najsłabszy punkt – przewidywana redukcja nie osiągnie wymaganego poziomu, m.in. z powodu opóźnień we wdrażaniu elektromobilności.
Pod względem efektywności energetycznej zakłada się zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 13,6% (przy celu unijnym 14,4%) oraz finalnej o 4,6%, jednak ze względu na wzrost gospodarczy i zwiększony transport osiągnięcie celu 12,8% może być trudne.
Nakłady inwestycyjne w scenariuszu ambitnym mają wynieść 792 miliardy złotych w ciągu najbliższych 4–5 lat, z największymi inwestycjami w infrastrukturę energetyczną – przesył, dystrybucję i nowe moce wytwórcze.
Zwrócono również uwagę na znaczenie redukcji emisji w sektorach takich jak przemysł, energetyka, budownictwo i transport drogowy, a także na ograniczoną rolę, jaką może odegrać sektor LULUCF ze względu na zmiany środowiskowe. Pomimo trudności, wskazano, że możliwe jest osiągnięcie celów klimatycznych – w tym neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Po wprowadzeniu do zagadnienia KPEiK nastąpiła prezentacja pani Justyny Mazurkiewicz z Urzędu Marszałkowskiego, w której omówiono perspektywę samorządów i ich rolę w realizacji planu. Po niej głos zabrał dr Janusz Zyśk, a całość zakończyła się panelem dyskusyjnym z udziałem uczestników seminarium.
____
Zachęcamy do zapoznania się z pełnym nagraniem seminarium, w którym szczegółowo omówiono wyzwania i dobre praktyki związane z wdrażaniem Krajowego Planu na rzecz Energii i Klimatu. To cenne źródło wiedzy zarówno dla przedstawicieli administracji, jak i wszystkich zainteresowanych tematyką transformacji energetycznej i działań na rzecz klimatu.
