Trzecie spotkanie seminaryjne Obserwatorium Transformacji Energetycznej, które prowadził prof. Łukasz Lach, było poświęcone społecznym aspektom transformacji, w szczególności problematyce kadr. Kierownik projektu w swoim wprowadzeniu zwrócił uwagę na znaczne uproszczenia i powierzchowność krajowych strategii transformacji energetycznej, które skupiają się na zapewnianiu odbiorcom energii, zabezpieczeniu potrzeb materialnych, lecz pomijają zagadnienie dobrostanu człowieka.
Kiedy rozpoczynano prace nad Krajowym Planem w dziedzinie Energii i Klimatu, skupiano się przede wszystkim na „optymalnym miksie energetycznym”, co niestety oznaczało w praktyce na poszukiwaniu możliwie najtańszych rozwiązań. To podejście jednak nie uwzględniało negatywnych kosztów i osiągnięć stabilności systemu. Pandemia COVID-19 całkowicie zmieniła ocenę KPEiKu. W odpowiedzi na nowe luki w organizowaniu systemu, zespół badawczy OTE zaproponował podejście holistyczne, związane z koncepcją „evidence-based policymaking”. Dzięki takiej ramie, programy strategii transformacji energetycznej będą odpowiadały nie tylko na potrzeby systemu, ale również na potrzeby społeczne, w szczególności na rynek pracy, zmiany klimatyczne, bezpieczeństwo, a także dobrostan psychospołeczny.
Kwestie rynku pracy i przepływu kadr są znaczącym czynnikiem w obrębie tej problematyki. Po przedstawieniu przez prof. Lacha udanego zastosowania naukowego modelu Input-Output (modelu przepływów międzygałęziowych) w prognozowaniu zmian gospodarczych związanych z transformacją energetyczną [link do publikacji naukowej], wystąpiła dr inż. Monika Pepłowska z Instytutu Gospodarki Surowcami Materialnymi i Energią PAN. Wraz z prof. Piotrem Olczakiem zastosowali ten sam model w ocenie wpływu redukcji górnictwa węglowego na wskaźniki gospodarcze w Polsce.
Ich badania wykazują związki między wysokością PKB, a poziomem zatrudnienia w sektorze gorniczym oraz wysokością cen importowanego paliwa energetycznego jak węgiel i gaz. Dr Pepłowskiej i prof. Olczakowi udało się precyzyjnie określić prognozy procentowych wartości zmian, które mogą zajść w gospodarce, jeśli ceny paliw będą dalej rosły, a krajowe wydobycie spadało. W najgorszym przypadku mówimy o ponad 1% spadku PKB. Natomiast udana migracja pracowników z górnictwa do innych sektorów może hamować ten spadek. Oznacza to, że transformacji energetycznej powinna towarzyszyć sprawiedliwa transformacja strukturalna w zatrudnieniu, która będzie pobudzała całą branżę.
W drugim wystąpieniu Jan Ratajczak z RBNTech przedstawił Zintegrowany System Kwalifikacji, czyli systemowe ramy kategoryzowania, regulowania prawnego zakresów kompetencji, zgodnie z państwowym środowiskiem prawnym i edukacyjnym. Ujednolicenie i uporządkowanie tych ram zapewni z perspektywy systemowej podniesienie kwalifikacji całości kapitału ludzkiego. W celu odpowiedzi na nowe trendy w sektorze energetycznym, w SRK uproszczono definicję tego sektora, a także uwzględniono kluczowe cztery kompetencje społeczne, które są i będą pożądane przez pracodawców. Wśród nich znalazły się „zielone kompetencje”.
Seminarium zamknęła dyskusja z udziałem prof. Michała Przybylińskiego, ekonomisty z Uniwersytetu Łódzkiego.
