W jaki sposób możemy precyzyjnie określić, skąd pochodzi dwutlenek węgla lub metan obecny w powietrzu, którym oddychamy? Czy możliwe jest odróżnienie emisji naturalnych od tych spowodowanych działalnością człowieka? Na te pytania odpowiadają dwa niezwykle interesujące wykłady z cyklu „Konteksty Transformacji Energetycznej", poświęcone nowoczesnym metodom analizy źródeł emisji oraz roli metanu w polityce klimatycznej.
Dziesiąty wykład cyklu koncentrował się na zastosowaniu analiz składu izotopowego gazów cieplarnianych, dzięki którym możliwe jest nie tylko szacowanie udziału źródeł antropogenicznych w całkowitej emisji CO₂ i CH₄, ale również wspieranie działań lokalnych na rzecz poprawy jakości powietrza.
Szczególną uwagę poświęcono roli izotopów stabilnych i promieniotwórczych, takich jak radioaktywny węgiel-14, które pozwalają odróżnić emisje pochodzące ze źródeł naturalnych (np. procesów biologicznych) od tych związanych ze spalaniem paliw kopalnych.
Wykład prezentował trzy główne podejścia pomiarowe:
Wykład uświadamia, jak zaawansowane narzędzia badawcze mogą pomóc nie tylko w naukowym rozumieniu emisji, ale też w projektowaniu efektywnych polityk klimatycznych na poziomie lokalnym i krajowym.
Metan – wykład 9
W dziewiątym wykładzie prof. Jarosław Nęcki z AGH przybliżył słuchaczom rolę metanu (CH₄) w zmianach klimatu oraz sposoby jego detekcji i kontroli. Choć w atmosferze jest go znacznie mniej niż CO₂, jego krótkie „życie” (ok. 12 lat) oraz ogromny potencjał cieplarniany – ponad 80 razy większy niż CO₂ w perspektywie 20 lat. Sprawiają, że to właśnie metan jest kluczowym celem działań na rzecz ograniczenia globalnego ocieplenia w najbliższych dekadach.
Profesor zaprezentował dane z krajowych i zagranicznych kampanii pomiarowych, m.in. prowadzonych na Kasprowym Wierchu i w Krakowie, pokazując, że Polska ma kilka wyraźnych źródeł emisji metanu: wydobycie węgla kamiennego, sieci gazowe, składowiska odpadów oraz obszary miejskie.
Nowoczesne metody pomiarowe (drony, analizatory laserowe i mobilne platformy badawcze) pozwalają dziś precyzyjnie lokalizować i kwantyfikować emisje, co otwiera drogę do skutecznych działań naprawczych.
W części politycznej wykładu pojawił się temat globalnej inicjatywy Global Methane Pledge, zakładającej redukcję emisji metanu o 30% do 2030 r. Polska, mimo skali problemu w sektorze górniczym, nie przystąpiła do tego porozumienia, co zostało wskazane jako istotna luka w naszej polityce klimatycznej.
Wykład kończy się przeglądem przykładów badań terenowych oraz omówieniem szans i wyzwań, jakie stoją przed Polską w świetle nadchodzących europejskich regulacji dotyczących emisji metanu.
_________
Oba wykłady oferują nie tylko solidną dawkę wiedzy naukowej, ale też konkretne przykłady praktycznego zastosowania badań atmosferycznych w kontekście ochrony klimatu. Dzięki nim możemy lepiej zrozumieć, jak ważne są precyzyjne pomiary, interdyscyplinarne podejście i odwaga polityczna, by skutecznie przeciwdziałać zmianom klimatu.
Zdecydowanie warto sięgnąć po nagranie całych wykładów.
