28 kwietnia 2025 roku blackout, który ogarnął Półwysep Iberyjski, dotknął łącznie około 55 milionów ludzi. Przez kilkanaście godzin Hiszpania i Portugalia były niemal całkowicie pozbawione energii elektrycznej, a skutki tej awarii sięgnęły znacznie dalej, wywołując zakłócenia także we Francji, Andorze. O tym, jak doszło do jednej z największych awarii w historii europejskiej energetyki, opowiada w swoim wykładzie dr Szczepan Moskwa – ekspert w dziedzinie systemów elektroenergetycznych. To spotkanie nie tylko tłumaczy, czym naprawdę jest blackout, ale także uświadamia, jak krucha potrafi być infrastruktura, od której zależy codzienne funkcjonowanie współczesnego społeczeństwa. Dlaczego warto wysłuchać tego wykładu? Wystąpienie dra Moskwy to coś więcej niż analiza techniczna. To opowieść o systemowej reakcji łańcuchowej, której skutki wykraczają poza granice państw.

W wykładzie z cyklu Konteksty transformacji energetycznej pt. „Zagrożenia systemu elektroenergetycznego - studium przypadku blackout w Hiszpanii i Portugalii" usłyszymy:

• Co tak naprawdę wydarzyło się 28 kwietnia?
• Czym różni się blackout od zwykłej awarii?
• Jakie wyzwania stawiają przed operatorami odnawialne źródła energii?
• Jak wyglądał proces odbudowy systemu?

Dr Moskwa jasno i rzeczowo wyjaśnia złożoność systemu elektroenergetycznego, w którym liczy się każda sekunda i każdy megawat. Dowiadujemy się, dlaczego bilansowanie podaży i popytu w czasie rzeczywistym jest kluczowe oraz jakie narzędzia – jak DSR, rezerwy mocy czy elektrownie szczytowo-pompowe – stosują operatorzy, by zapobiegać podobnym incydentom.

Lekcja dla całej Europy

Choć przyczyny blackoutu wciąż są badane przez międzynarodowy zespół ekspertów, już dziś wiadomo, że jego skutki były bardzo poważne – wstrzymany transport, ograniczenia w pracy szpitali, zakłócenia w sektorze finansowym i przemyśle, a nawet opóźnienia w innych krajach europejskich. Awaria unaoczniła również ograniczenia technologiczne związane z magazynowaniem energii i podatność systemów opartych na OZE na destabilizację.

Systemy Hiszpanii i Portugalii są mocno oparte na OZE – w Portugalii to ponad 96% mocy zainstalowanej. Mimo że są połączone z resztą Europy, ich struktura różni się – portugalski system jest mniej zdywersyfikowany. Oba kraje są jednak energetycznie powiązane, a awaria jednego oddziałuje na drugi.

System, który musi się bronić sam

Wykład zwraca uwagę na potrzebę stałego doskonalenia systemów automatyki i międzynarodowej współpracy operatorów sieci. Europa to dziś jeden organizm energetyczny – problem w jednym kraju może momentalnie wpłynąć na stabilność w innym. Jak zaznacza dr Moskwa, blackout z 28 kwietnia nie był tylko lokalnym problemem – to ostrzeżenie dla całego kontynentu.

Mimo spekulacji dotyczących cyberataku czy zjawisk atmosferycznych, żadna z tych hipotez nie została potwierdzona. Oficjalne służby wykluczyły ataki i ekstremalne warunki pogodowe jako przyczynę awarii. Nadal nie ustalono dokładnej przyczyny – wiadomo jedynie, że doszło do gwałtownego spadku mocy i zaburzeń w częstotliwości, co spowodowało destabilizację systemu. Trwa analiza prowadzona przez międzynarodowy zespół ekspertów.

_________

Jeśli interesuje Cię bezpieczeństwo energetyczne, odnawialne źródła energii, technologia i to, jak naprawdę działa świat wokół Ciebie – ten wykład jest obowiązkowy. Dowiedz się, co się stało, co poszło nie tak i jak można zapobiec podobnym sytuacjom w przyszłości. Energia to nie tylko prąd w gniazdku. To filar cywilizacji. A jej brak – to lekcja, którą warto dobrze zrozumieć.