Opublikowana została XIII edycja raportu „Rynek fotowoltaiki w Polsce 2025” opracowanego przez Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO). Dokument ten, będący od lat najważniejszym corocznym opracowaniem dotyczącym sektora PV w Polsce, nie tylko prezentuje najnowsze dane i trendy, ale wnosi również szereg konkretnych propozycji legislacyjnych i rynkowych w kontekście przyszłości transformacji energetycznej.

Najnowszy raport Instytutu Energetyki Odnawialnej (IEO) potwierdza, że fotowoltaika pozostaje jednym z kluczowych filarów transformacji energetycznej w Polsce. Moc zainstalowana w źródłach PV sięgnęła niemal 22 GW na koniec pierwszego kwartału 2025 roku, a roczny przyrost (ok. 4,1 GW) uplasował Polskę na piątym miejscu w Unii Europejskiej i jedenastym na świecie. Oznacza to, że kraj wyprzedził pod tym względem takie państwa jak Japonia czy Portugalia. Równocześnie zmienia się struktura rynku – coraz większą rolę odgrywają duże, profesjonalne farmy fotowoltaiczne o mocy powyżej 1 MW. W 2024 roku przybyło ich 2,4 GW, co oznacza rekordowy wzrost na poziomie 149% względem roku poprzedniego.

Raport potwierdza również, że sektor przeszedł drogę od prosumenckich mikroinstalacji (dominujących dekadę temu) do pełnoprawnego segmentu energetyki zawodowej. Choć prosumenci nadal dominują w strukturze zainstalowanych mocy (59%), ich udział systematycznie maleje. 

Jednocześnie raport wyraźnie wskazuje na bariery dalszego rozwoju. Przede wszystkim brak dostępności infrastruktury sieciowej i przestarzałe mechanizmy rynku energii. W 2024 roku operatorzy systemów dystrybucyjnych odmówili wydania warunków przyłączeniowych dla projektów PV o łącznej mocy ponad 32 GW, a redysponowanie nierynkowe (czyli przymusowe wyłączanie instalacji ze względu na nadwyżkę energii) objęło aż 633 GWh energii. Eksperci IEO podkreślają, że obecny model funkcjonowania rynku energii nie odpowiada już realiom szybkiego rozwoju OZE i wymaga gruntownej reformy.

W odpowiedzi raport przedstawia konkretne propozycje zmian systemowych. Wśród nich znalazły się: wprowadzenie dynamicznych taryf za energię i usługi dystrybucyjne, rozwój bezpośrednich połączeń pomiędzy wytwórcami a odbiorcami (linie bezpośrednie i tzw. cable pooling), a także wspieranie inwestycji w magazyny energii i instalacje hybrydowe łączące PV z wiatrem lub magazynami energii. W szczególności podkreśla się znaczenie „łączenia sektorów”, czyli integracji fotowoltaiki z ciepłownictwem i przemysłem jako sposobu na zagospodarowanie nadwyżek energii i zwiększenie elastyczności systemu.

Nie bez znaczenia pozostaje także problem zależności od importu technologii, zwłaszcza z Chin. Polska i cała Unia Europejska wciąż w dużym stopniu opierają się na komponentach sprowadzanych z Azji. Dotyczy to modułów, ogniw, inwerterów i płytek krzemowych. Autorzy raportu przestrzegają przed skutkami dumpingu cenowego i wspierają rozwiązania zawarte w unijnym rozporządzeniu Net Zero Industry Act (NZIA), które ma sprzyjać rozwojowi lokalnej produkcji i zwiększać udział komponentów europejskich w łańcuchach dostaw.

Wszystko to świadczy o tym, że fotowoltaika w Polsce nie tylko nie zwalnia tempa, ale staje się jednym z głównych aktorów krajowego systemu energetycznego – wymuszając jednocześnie dostosowanie regulacji i struktury rynku do nowych warunków technologicznych i ekonomicznych.

Raport do bezpłatnego pobrania w wersji elektronicznej znajduj się na stronie IEO.