Miasto Kraków konsekwentnie realizuje ambitne cele neutralności klimatycznej stawiając na zrównoważony rozwój, nowoczesne technologie i aktywne zaangażowanie mieszkańców. Władze Krakowa świadome wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi, podejmują działania mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców, redukcję emisji gazów cieplarnianych oraz adaptację miasta do nowych warunków środowiskowych. `W 2025 roku Kraków może pochwalić się prestiżowym wyróżnieniem – Mission Label przyznanym przez Komisję Europejską. Dokument „Kontrakt klimatyczny dla Krakowa” stanowi fundament miejskiej strategii transformacji energetycznej, określając cele, plan inwestycyjny oraz konkretne działania w obszarze energetyki, transportu, budownictwa i adaptacji do zmian klimatu. Miasto zobowiązało się do redukcji emisji gazów cieplarnianych o 80% do 2030 roku w porównaniu do roku 2018 oraz do wdrożenia licznych inicjatyw wspierających osiągnięcie tego celu, łącząc działania administracyjne z aktywnym udziałem społeczności lokalnej.
Transformacja energetyczna Krakowa obejmuje zarówno rozwój dużych systemów, jak i energetyki rozproszonej. Lokalne społeczności, naukowcy, organizacje pozarządowe i przedsiębiorcy tworzą społeczności energetyczne, prosumentów zbiorowych i klastry energii, które wnoszą realny wkład w stabilizację sieci oraz ograniczenie emisji CO₂. Równocześnie miasto rozwija współpracę z sektorem prywatnym i naukowym w ramach inicjatywy Pakt dla klimatu, do której przystąpiły uczelnie i firmy deklarujące własne działania proekologiczne. W efekcie Kraków staje się laboratorium transformacji energetycznej, w którym nowoczesne technologie i współpraca międzysektorowa tworzą synergiczny efekt dla środowiska i mieszkańców.
Jednym z kluczowych elementów miejskiej strategii jest rozwój Strefy Czystego Transportu obejmującej obszar wewnątrz IV obwodnicy Krakowa. Regulacje, które wejdą w życie w styczniu 2026 roku, mają ograniczyć emisję spalin i poprawić jakość powietrza, wymagając korzystania z pojazdów spełniających określone normy. Mieszkańcy stopniowo dostosują się do wymogów strefy, a pełne objęcie obowiązkiem przewidziano dopiero od 2030 roku, co pozwala na łagodne przejście do bardziej ekologicznego transportu.
Równolegle miasto realizuje Program Priorytetowy „Czyste Powietrze”, który od marca 2025 roku oferuje dodatkowe wsparcie na wymianę starych pieców i kotłów oraz termomodernizację budynków jednorodzinnych. Pilotażowy projekt NEEST, obejmujący osiedle Złotego Wieku, pozwolił opracować modele głębokiej termomodernizacji dla całych kwartałów zabudowy wielorodzinnej. Zastosowanie Symulatora Systemu Energetycznego Miasta umożliwiło analizę różnych scenariuszy technologicznych i wybór optymalnych rozwiązań, które teraz mogą być wdrażane w kolejnych dzielnicach.
Miasto inwestuje również w zieloną infrastrukturę, w tym retencję i meliorację wód, które poprawiają bioklimat Krakowa, zwiększają odporność na skutki zmian klimatu i przeciwdziałają powodziom. Kraków stawia także na edukację i zaangażowanie społeczne – organizowane są konferencje, programy edukacyjne i platformy wymiany doświadczeń, które zwiększają świadomość mieszkańców i zachęcają do aktywnego udziału w procesie transformacji.
Dzięki konsekwentnym działaniom Kraków poprawia jakość powietrza i stan środowiska naturalnego, jednocześnie generując realne korzyści finansowe dla mieszkańców i przedsiębiorców. Miasto pokazuje, że zrównoważona transformacja energetyczna jest możliwa, a konsekwentne wdrażanie rozwiązań proklimatycznych może skutecznie przyspieszyć drogę do neutralności klimatycznej, czyniąc Kraków jednym z liderów zrównoważonego rozwoju w Europie.
Źródło: Materiał Partnera Strategicznego i Miasta Gospodarza III Kongresu Energetyki Rozproszonej
